Przepisy UE: czy naprawdę wymuszają większą przejrzystość podatkową na przedsiębiorstwach międzynarodowych?

Przepisy UE: czy naprawdę wymuszają większą przejrzystość podatkową na przedsiębiorstwach międzynarodowych?

W maju Bundestag – wdrażając dyrektywę Unii Europejskiej – przyjął nakładającą na duże przedsiębiorstwa działające w Niemczech obowiązek szczegółowego publikowania w przyszłości swoich podatków i zysków. Dotyczy to w szczególności dużych firm, których roczny skonsolidowany obrót przekracza 750 mln euro, i które będą musiały złożyć raport zawierający szczegółowe informacje na temat ich zysków i podatków płaconych od nich w państwach członkowskich UE. Według szacunków, nowa ustawa uchwalona w izbie niższej parlamentu federalnego może dotknąć 500-600 dużych firm w Niemczech, a jednym z podstawowych celów ustawodawcy federalnego jest umiejętność rozpoznawania, kiedy duże firmy „przechodzą” swoje zyski krajom o niskich podatkach. Ponadto rozporządzenie stanowi również, że Komisja Europejska zapewnia poszczególnym przedsiębiorstwom tzw muszą także ujawnić swoje zyski i podatki w przypadku krajów znajdujących się na ich szarej lub czarnej liście.

Dlatego też w Niemczech prawo będzie wymagać od dużych międzynarodowych spółek, których skonsolidowany roczny obrót na całym świecie przekracza 750 milionów euro, publikowanie swoich informacji podatkowych: między innymi zyski, sprzedaż, liczba pracowników i płatności podatkowe muszą być rozbite i opublikowane według kraju. Raport informacji o podatku dochodowym nie tylko pojawi się w rejestrach spółek, ale będzie także publicznie dostępny na stronie internetowej spółki przez co najmniej 5 lat. Naruszenia podlegają karze grzywny do 250 000 euro.

Zdaniem rządu chodzi tu o kwestię uczciwej konkurencji. Według szacunków przenoszenie zysków i agresywne unikanie podatków przez międzynarodowe koncerny powodują dla Niemiec poważną utratę dochodów podatkowych (stratę podatkową): trudno oszacować kwotę, ale wynosi ona od 5,7 do prawie 20 miliardów euro rocznie. Wartość ta faktycznie odpowiada jednej trzeciej całkowitych dochodów z podatku dochodowego od osób prawnych, a to jest znacząca część. przykładem się do realizacji celów społecznych, czyli finansowych i społeczno-politycznych.

W dniu 28 stycznia 2016 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję unijnej dyrektywy przeciwdziałającej unikaniu podatków w ramach pakietu przeciwdziałającego unikaniu podatków, a 20 czerwca 2016 r. Rada przyjęła Rozporządzenie (UE) 2016 w sprawie ustanowienia przepisów dotyczących przeciwdziałania unikaniu opodatkowania praktyki unikania mające bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego /dyrektywa 1164. Następnie, aby zapewnić kompleksowe ramy dla środków przeciwdziałania nadużyciom, Komisja przedstawiła w dniu 25 października 2016 r. swój wniosek, który uzupełnia istniejącą zasadę dotyczącą odstępstw hybrydowych. Celem tego ostatniego było uniemożliwienie przedsiębiorstwom wykorzystywania różnic krajowych w celu uniknięcia opodatkowania.

Dyrektywa w sprawie przeciwdziałania unikaniu podatków zawiera kilka prawnie wiążących środków przeciwdziałających nadużyciom, które wszystkie państwa członkowskie muszą stosować przeciwko ogólnym formom „agresywnego planowania podatkowego”. W ten sposób reguluje np. odliczanie odsetek, opodatkowanie od wypłaty kapitału i przewiduje tzw zastosowanie klauzuli przejściowej (w przypadku dochodów z krajów trzecich), doprecyzowuje podlegający opodatkowaniu dochód kontrolowanych spółek zagranicznych (CFC) oraz formułuje szereg ogólnych zasad przeciwdziałania nadużyciom.

Istotą regulacji z 2016 roku jest stworzenie minimalnego poziomu ochrony przed uchylaniem się od płacenia podatków od osób prawnych na terenie całej Unii Europejskiej, a jednocześnie ma ona na celu zapewnienie i utrzymanie stabilnego otoczenia dla przedsiębiorstw. Stanowił, że państwa członkowskie mają obowiązek zastosować te rozwiązania od 1 stycznia 2019 r. Prace nad kompleksowymi ramami rozporządzenia postępowały powoli, Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w lipcu 2017 r., a proces w Radzie Ministrów przeciągał się, a negocjacje pomiędzy współprawodawcami rozpoczęły się dopiero w 2021 r. Porozumienie przejściowe zostało osiągnięte w czerwcu 2021 r. między negocjatorami Parlamentu Europejskiego i Rady i określa zasady zobowiązujące międzynarodowe przedsiębiorstwa o rocznej sprzedaży przekraczającej 750 mln euro i działające w więcej niż jednym kraju oraz ich spółki zależne do publikowania kwoty płaconych przez siebie podatków, co obejmuje udostępnianie tych informacji w Internecie przy użyciu wspólnego szablonu w formacie czytelnym elektronicznie (ma to być egzekwowane przez niedawno przyjęte ustawodawstwo niemieckie).

Nowe przepisy nie nakładają na międzynarodowe przedsiębiorstwa obowiązku ujawniania swoich zysków i podatków w odniesieniu do każdego kraju na świecie; w takim przypadku spółki mogą w dalszym ciągu publikować zagregowane dane krajów niebędących członkami UE oraz państw, które nie znajdują się na unijnej liście , a także państw zaangażowanych w reformę podatkową. Unijni negocjatorzy zadeklarowali jednak stanowisko, że przepisy można jeszcze bardziej zaostrzyć, gdy Komisja przeprowadzi ocenę skutków przepisów co najmniej cztery lata po ich wdrożeniu.

Mamy nadzieję, że więcej informacji i większa przejrzystość mogą pomóc w dyskursie społecznym na temat roli przedsiębiorstw międzynarodowych, który dotyczy tego, czy firmy te przyczyniają się również do dobra publicznego tam, gdzie działają. Duże międzynarodowe firmy nie mogą celowo zaniżać własnych zysków i w ten sposób zdobywać nieuczciwą przewagę konkurencyjną nad mniejszymi, nawet kosztem społeczeństwa. Oprócz tego, że nowe obowiązki mogą sprzyjać większej efektywności funkcjonowania rynków, nowe rozporządzenie – i przyjęte na jego podstawie niemieckie prawo – ma także na celu zapewnienie sprawiedliwości i warunków bardziej uczciwej konkurencji – zdaniem jej twórców . Następnie czas i praktyka zadecydują, czy to wszystko zostanie zrealizowane dzięki nowej regulacji, która ma zostać wprowadzona, jako aspekt sprawiedliwości i sprawiedliwości systemu podatkowego – oprócz zasady utylitaryzmu – przyczyniając się również do praktyki bardziej sprawiedliwego obciążenia publicznego – łożysko.