Europejskie dostawy broni na Ukrainę: utrzymanie porozumień wojennych od luki embargo po wojenny „fundusz pokojowy”

Europejskie dostawy broni na Ukrainę: utrzymanie porozumień wojennych od luki embargo po wojenny „fundusz pokojowy”

Po aneksji Półwyspu Krymskiego przez Rosję i ogłoszeniu w 2014 roku separatystycznych republik w Donbasie Unia Europejska przyjęła embargo na broń – w praktyce niepełny zakaz – wobec Rosji, zakazując sprzedaży broni, amunicji, pojazdów i sprzętu wojskowego, a także sprzętu paramilitarnego oraz bezpośredniej lub pośredniej sprzedaży, dostawy, przekazywania lub eksportu tych części do Rosji. Decyzja Rady z lipca 2014 r. (2014/512/KKBP) stworzyła lukę, dzięki której zakaz nie będzie miał wpływu na wywóz produktów i technologii podwójnego zastosowania przeznaczonych do zastosowań innych niż wojskowe i/lub końcowego zastosowania pozamilitarnego, w tym produktów i technologii podwójnego zastosowania stosowanych w lotnictwie i przemyśle kosmicznym, a zakaz nie ma wpływu na realizację umów i porozumień zawartych przed 1 sierpnia 2014 roku.

uchwałą Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2015 r Parlament zdecydowanie potępia „agresywną i ekspansjonistyczną politykę” Rosji oraz „akty terrorystyczne i przestępcze zachowania popełniane przez separatystów i inne nieregularne siły we wschodniej Ukrainie”. W dokumencie stwierdza się , że sankcje UE wobec Rosji powinny pozostać w mocy do czasu zmiany przez Rosję agresywnej polityki na Ukrainie, ale podkreśla się, że kanały polityczne i dyplomatyczne powinny pozostać dla Rosji otwarte. W odniesieniu do dostaw broni w rezolucji stwierdzono, że „z zadowoleniem przyjmuje” decyzję rządu francuskiego o wstrzymaniu dostaw helikopterowców Mistral, a jednocześnie „wzywa” państwa członkowskie do zajęcia podobnego stanowiska w sprawie eksportu, na który nie ma wpływu sankcje.

Praktyka po 2014 roku pokazuje , że w odniesieniu do dostaw broni do Rosji było więcej prób (re)pozycjonowania rynku, a np. Niemcy w dalszym ciągu dostarczały do ​​Rosji broń podwójnego zastosowania (nadającą się zarówno do użytku cywilnego, jak i wojskowego) za ok. Łączna wartość wyniosła 121,8 mln euro (wykazuje to badanie Investigative Europe), a Francja wyeksportowała do Rosjan jeszcze więcej, w tym bomby, rakiety, torpedy, urządzenia wybuchowe – łącznie 152 mln euro. Innymi dostawcami w latach 2014–2020 były Włochy, Austria, Czechy i Bułgaria. Wszystko to mogło znacząco przyczynić się do tego, że Rosjanom udało się zmodernizować armię do około 2020 roku, przede wszystkim poprzez zakup około tysiąca czołgów, samolotów i śmigłowców szturmowych.

Ponadto UE od prawie dwudziestu lat obiecuje Ukrainie możliwość integracji z UE, dlatego 13 stycznia 2005 r. Parlament Europejski niemal jednomyślnie (467 za, 19 przeciw) przyjął uchwałę w sprawie zamiaru Parlamentu zwrócenia się do Ukrainy w sprawie kwestia członkostwa. Nadzieja na proces akcesyjny do UE raczej ośmieliła Ukrainę, której rozwój militarny polegał na tym, że państwo ukraińskie pomogło Gruzji w konflikcie zbrojnym z Rosją w 2008 roku, dostarczając broń (w zamian trenerzy z Gruzji pomogli w przygotowaniu ukraińskich jednostek specjalnych) . Jednak w 2010 roku do władzy doszedł prorosyjski Wiktor Janukowycz, który jako prezydent Ukrainy chciał wzmocnić rosyjsko-ukraińskie relacje zaufania, dlatego na kluczowych stanowiskach powołał rodzimych użytkowników języka rosyjskiego (uważanych za mniejszość na Ukrainie). stanowiska w Ministerstwie Obrony i Wywiadu. Janukowycz przebywa na wygnaniu w Rosji od obalenia go w 2014 r., a w 2019 r. został skazany na karę śmierci zaocznie.

Unia Europejska będąca częścią sojuszu transatlantyckiego kontynuowała janusową politykę zagraniczną nawet po 2014 roku (wybuch kryzysu krymskiego). 12 lutego 2015 roku, po długich negocjacjach w Mińsku, przywódcy Niemiec, Francji, Rosji i Ukrainy podpisali porozumienie o zakończeniu walk we wschodniej Ukrainie. Porozumienie, które obejmowało zawieszenie broni we wschodniej Ukrainie od 15 lutego i wycofanie ciężkiej broni, podpisali także prorosyjscy rebelianci na wschodniej Ukrainie.

Kanclerz Niemiec Angela Merkel, prezydent Francji François Hollande i prezydent Rosji Władimir Putin, a także prezydent Ukrainy Petro Poroszenko wyrazili we wspólnym oświadczeniu swoje zobowiązanie do poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy. Martin Schulz, ówczesny przewodniczący Parlamentu Europejskiego, w swoim przemówieniu wygłoszonym na nieformalnym spotkaniu szefów państw i rządów w dniu 12 lutego 2015 r. wyjaśnił oczekiwanie Parlamentu, że wszystkie strony będą szanować zawieszenie broni i powstrzymywać się od wszelkich działań, które mogłyby zagrozić wejściu w życie zawieszenia broni.

Od czasu do czasu UE próbowała ostudzić nadzieje Ukrainy, dlatego w marcu 2016 roku przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker oświadczył że Ukraina nie będzie członkiem Unii Europejskiej ani NATO przez 20–25 lat. Wydaje się, że od początku inwazji UE potwierdzała ukraińskie nadzieje, więc na przykład Ursula von der Leyen, obecna przewodnicząca Komisji, niedawno, w związku z pierwszą rocznicą wybuchu wojny na Ukrainie, w lutym 2023 r zauważył , że „jeszcze rok temu nikt nie mógł sobie wyobrazić, czym Ukraina może szybko zbliżyć się do UE”.

Wszystko to nie zmienia jednak ciężkiej odpowiedzialności Europy i Unii Europejskiej na drodze prowadzącej do obecnego konfliktu wojennego. W uproszczeniu obraz wygląda tak, że niektóre państwa członkowskie UE pomagały Rosji przygotować się do wojny na taką ewentualną wojnę do 2014 r. i częściowo później, podczas gdy od ubiegłego roku – obecnie w ramach zinstytucjonalizowanych, ze środków Europejskich Ram Pokoju – około Za kwotę 4,6 miliarda euro przekazali pomoc wojskową Ukrainie, krajowi walczącemu po drugiej stronie wojny. Natomiast Josep Borrell, Wysoki Przedstawiciel do Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej, proponuje został utworzony wcześniej decyzją Rady z 22 marca 2021 r. stanowiące ramy zakupów broni, oznacza zwiększone wspólne finansowanie. O ile sam Mechanizm Pokojowy służy zapobieganiu konfliktom i tworzeniu pokoju w oparciu o intencję wyrażoną w rezolucji Rady, o tyle dziś jest on wykorzystywany przez UE jako pozabudżetowe narzędzie wspierania wojny, która zagraża także możliwością dalszej poważnej eskalacji konfliktu konflikt zbrojny.

Zamiast jednak eskalować wojnę potrzebne jest zawieszenie broni i negocjacje pokojowe, o czym mówił na forum gospodarczym w Katarze, dodając krytycznie: ta wojna to porażka dyplomacji, która nigdy nie powinna była mieć miejsca.